Küreselleşen dünyada ticari ve bireysel ilişkiler geniş coğrafyalara yayılmaktadır. Bu durum, farklı hukuki sistemlerin birbiriyle temasını gerektirmekte ve yabancı mahkemelerce verilen kararların Türkiye’de uygulanmasını zorunlu hale getirmektedir. Türkiye’de yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) ile düzenlenmiştir.
Tanıma ve Tenfizin Hukuki Dayanağı
Her egemen devlet, kendi yargı yetkisini kullanır. Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de uygulanabilmesi için tanıma ve tenfiz süreçlerinden geçmesi gereklidir. MÖHUK kapsamında, yabancı mahkemelerce verilen hukuk ve ceza davalarına ilişkin kararların tanınması ve tenfizi için usul ve esaslar belirlenmiştir.
Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinin Şartları
MÖHUK’un 50. maddesine göre, yabancı mahkeme ilamlarının Türkiye’de icra edilebilmesi için belirli şartların sağlanması gereklidir. Bu şartlar genel ve özel şartlar olmak üzere ikiye ayrılır:
Genel Şartlar
- Kararı Veren Kurum Mahkeme Olmalıdır
Yabancı mahkeme kararının tanınması için kararı veren kurumun bir mahkeme olması gerekir. Özel kurumlar tarafından verilen kararlar, MÖHUK kapsamında tanıma ve tenfize konu edilemez.
2. Karar Kesinleşmiş Olmalıdır
Yabancı mahkeme kararının kesinleşmiş olması gerekir. Kesinleşmemiş bir karar Türkiye’de tanınmaz ve uygulanamaz. Türk hâkimi, kararın verildiği ülke yasalarına göre kesinleşip kesinleşmediğini değerlendirir.
3. Yetkili Türk Mahkemesinden Karar Alınmalıdır
Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de geçerli olabilmesi için yetkili Türk mahkemesince tanıma veya tenfiz kararı verilmelidir.
Özel Şartlar
Karşılıklılık Esası
1. Tenfiz için Türkiye ile kararın verildiği ülke arasında karşılıklılık esası bulunmalıdır. Tanıma için bu şart aranmaz.
2. Yetkinin Aşılmamış Olması
Kararın, Türk mahkemelerinin münhasır yetkisine girmeyen bir konuda verilmiş olması gerekir.
3. Kamu Düzenine Aykırılık Bulunmaması
Yabancı mahkeme kararı, Türk kamu düzenine aykırı olmamalıdır. Ahlaka ve toplumsal değerlere aykırı kararlar Türkiye’de tenfiz edilmez.
4.Adil Yargılanma Hakkı İhlal Edilmemelidir
Davalı, usulüne uygun şekilde mahkemeye çağrılmamışsa veya savunma hakkı ihlal edilmişse, kararın tenfizi mümkün değildir.
Süreç ve Avukat Desteği
Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi süreci oldukça karmaşıktır. Kesinleşmiş ilamın tercümesi, onaylı örneklerin alınması gibi teknik detaylar barındırır. Bu sürecin bir avukat rehberliğinde yürütülmesi, hak kayıplarını önlemek için önemlidir. Özellikle alacak davalarında davalının mal kaçırması gibi riskler, profesyonel destekle bertaraf edilebilir. Alanında uzman ekibimiz, ihtiyaçlarınıza yönelik en doğru çözümleri sunmak için hazırdır.
Bu konuyla yahut ihtiyacınız olan tüm hukuki süreç ve uyuşmazlıklarınızla ilgili olarak bilgi ve hizmet almak için bizimle iletişime geçmeyi unutmayın.
BKY HUKUK